భూకంపం ఎందుకు వస్తుంది? కారణం తెలుసుకుందాం!
భూకంపం (Earthquake) అనేది భూమి లోపల ఉన్న భూగర్భ శక్తులు ఒక్కసారిగా విడుదల అవ్వడం వల్ల భూమి కంపించడమే. దీని వెనుక ఉన్న ప్రధాన కారణం భూమి పొరల కదలికలు (Tectonic Movements).
🌍 భూమి నిర్మాణం
భూమి మూడు ప్రధాన పొరలతో ఉంటుంది:
- క్రస్ట్ (Crust) – మనం నివసించే పై పొర
- మాంటిల్ (Mantle) – క్రస్ట్ కింద ఉన్న వేడి పొర
- కోర్ (Core) – లోతైన మధ్య భాగం
క్రస్ట్ అనేది పెద్ద పెద్ద టెక్టానిక్ ప్లేట్లతో (Tectonic Plates) ఏర్పడింది.
⚙️ భూకంపం ఎలా వస్తుంది?
ఈ ప్లేట్లు నిరంతరం నెమ్మదిగా కదులుతూ ఉంటాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో అవి పరస్పరం:
- ఒకదానిపై ఒకటి రుద్దుకుంటాయి,
- లేదా దూరమవుతాయి,
- లేదా ఒకదాని కిందకి జారిపోతాయి.
ఈ కదలికల సమయంలో ఘర్షణ కారణంగా ఒత్తిడి (Stress) ఏర్పడుతుంది.
ఒక దశలో ఆ ఒత్తిడి భరించలేకపోయినప్పుడు —
👉 ఒక్కసారిగా విడుదల అవుతుంది,
👉 అది భూకంప తరంగాల (Seismic Waves) రూపంలో బయటకు వస్తుంది,
👉 దీని వల్ల భూమి కంపిస్తుంది.
📍భూకంప కేంద్రం
- హైపోసెంటర్ (Hypocenter): భూమి లోపల భూకంపం ప్రారంభమైన స్థలం.
- ఎపిసెంటర్ (Epicenter): భూమి ఉపరితలంపై హైపోసెంటర్కు నేరుగా ఉన్న స్థానం.ఎపిసెంటర్ వద్దే భూకంప ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
🌋 ఇతర కారణాలు కూడా ఉంటాయి
భూకంపాలు టెక్టానిక్ కదలికలతో పాటు ఈ కారణాల వల్ల కూడా రావచ్చు:
- అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు (Volcanic eruptions)
- మైనింగ్ లేదా బాంబ్ పేలుళ్లు వంటి మానవ చర్యలు
- పెద్ద రిజర్వాయర్లలో నీటి ఒత్తిడి మార్పులు
📏 భూకంప తీవ్రత
భూకంప తీవ్రతను రిచ్టర్ స్కేల్ (Richter Scale) ద్వారా కొలుస్తారు.
ఉదా:
- 3.0 కంటే తక్కువ → చిన్న భూకంపం
- 5.0–6.0 → మోస్తరు తీవ్రత
- 7.0 పైగా → తీవ్రమైన భూకంపం
Post a Comment